47 lessen van een leven als reiziger

Eind 2011 maakte ik mijn eerste soloreis die in totaal 7 maanden duurde. Daarna ging ik solliciteren om aan het normale leven te beginnen (meer daarover lees je hier). Niet wetende dat ik dik 11 jaar later dit stuk zou schrijven en mijn leven inmiddels als reiziger doorbreng. Tuurlijk, af en toe ben ik terug in Nederland, maar een eigen thuis heb ik daar niet.

En reizen, wat betekent dit nu eigenlijk? Gaat het over het zien van zoveel mogelijk mooie plekken of kan het ook een diepere betekenis hebben? Voor mij is het laatste van grotere waarde. Wanneer ik kijk naar het aantal landen waar ik ben geweest, dan valt dit heel erg mee. Ik zou het eerlijk gezegd niet eens weten en het boeit me verder weinig. Hier ligt voor mij dan ook niet de essentie.

Levenslessen zijn een van de dingen die reizen voor mij betekenisvol maken. En in al die jaren heb ik een heleboel lessen geleerd kan ik je zeggen, lessen die ik graag met je deel.

Nog even een dingetje: het is absoluut niet mijn bedoeling als een of andere goeroe te klinken of zo. Eventjes dacht ik dat het misschien zo over zou komen aangezien er ook best wel wat spirituele en ‘wijze’ lessen instaan, waardoor ik het artikel bijna niet had gepubliceerd. De onderstaande punten zijn echter gewoon hoe ik het voel en ervaar, en allesbehalve absolute waarheden.

Laat me in de comments weten of het met je resoneert of juist niet. Of misschien heb je mooie toevoegingen.

Oké, dat was het voor wat betreft de intro. Hier is het lijstje. Of naja, ik kan beter zeggen lijst 😉 :

1. Angst houdt je weg bij de potentieel mooiste ervaringen. “Als… dan…” Het onbekende omarmen zal je écht het gevoel geven dat je leeft. Het enige moment waarop angst van toegevoegde waarde is, is wanneer je in gevaar bent en snel zult moeten handelen. Maar bijvoorbeeld niet als je voor de keuze staat om wel of niet te gaan reizen. Dat zit echt tussen je oren. Eckhart Tolle verwoordt het schitterend: “Wanneer je je op je gemak voelt met onzekerheid, komen er oneindig veel nieuwe mogelijkheden in je leven.”

2. Ook tijdens een reis kun je in je comfortzone komen te zitten, en daar is helemaal niks mis mee trouwens. Zeker als je wat langer op een plek bent en je er thuis voelt, kan ergens anders heengaan wat oncomfortabel voelen. Echter, juist deze stap is soms nodig om nieuwe energie en inspiratie te krijgen. Het zijn de ervaringen die je leven kleur geven. Je merkt dit vaak pas op het moment waarop je die ervaring meemaakt. Het geeft diepte aan je bestaan.

3. De weg naar de bestemming is minstens zo belangrijk als de bestemming zelf. Of zoals Paulo Coelho zei: “De weg naar de schat is net zo belangrijk als het doel dat bereikt moet worden.” Als ik terugdenk aan het beklimmen van de Rinjani-vulkaan op Lombok is het 100% de (barre!) tocht naar boven die me bijstaat, en niet zozeer het uitzicht vanaf de top.

4. Hoe ouder je wordt, hoe lastiger je met anderen in contact komt. Jongere mensen reizen nou eenmaal vaker alleen, als mensen ouder worden zitten ze vaak in een relatie en daarmee is het lastiger om een praatje te maken. Ik heb het daar zo nu en dan best lastig mee moet ik zeggen.

5. Laat anderen niet voor jou bepalen hoe jij moet leven. Jouw hart vertelt je dit. ‘De norm‘ is een illusie. Toch kan het soms lastig zijn hoor, als je ziet dat 99% van de mensen van je leeftijd een bepaald pad volgt –relatie, kinderen, huisje– en je zelf tot de conclusie hebt niks ‘opgebouwd’ te hebben.

6. Fysieke vrijheid is geen garantie op mentale vrijheid en daarmee écht vrij zijn.

7. Zo nu en dan wisselen van structuur is goed voor de afwisseling en stelt je tot dingen in staat die je niet voor mogelijk had gehouden. Zo word ik de laatste weken fit wakker tussen vijf en half zes, terwijl ik voorheen werkelijk doodmoe was op zulke tijdstippen. Op een of andere manier is dit natuurlijk gegaan, door -ik denk- steeds meer rust in mijn hoofd, en het eilandleven in plaats van de hectische stad. Nu mediteer ik (en ik vind het best lastig!), lees een boek terwijl de zon langzaam opkomt en heb zo een heerlijk lange dag. Echt super!

8. Zie de grotere betekenis van dingen en rationaliseer niet alles weg als toeval. Of om met de woorden van Boeddha te spreken: “De sneeuw valt, elke vlok komt op zijn eigen plek neer.” Zo maakte ik een paar weken terug drie bizarre synchroniteiten mee, die het fenomeen toeval vrij ongeloofwaardig maken. Een daarvan was dat een volger op Facebook een foto plaatste van een tuk-tuk waarin ze jaren geleden zat, inclusief de chauffeur. Een dag later wilde ik aan mijn Airbnb-eigenaar vragen of hij de man kende, maar ik had dit nog niet gedaan. Even later kwamen we de man en z’n kinderen op de autoferry tegen en begon m’n Airbnb-eigenaar over de geplaatste foto op Facebook te praten en dat dit de man was. Bijzonder toch?

9. Ga niet altijd op zoek naar afleiding, maar durf ook alleen te zijn en te ‘voelen’. De eenzaamheid waar je bang voor bent is er misschien helemaal niet. En als die er wel is, laat het er dan gewoon zijn en kijk wat er gebeurt.

10. Alleen zijn is niet vreemd, ook al zegt een stemmetje in je hoofd dat misschien. Zeker als je voor het eerst gaat backpacken en bijvoorbeeld in je eentje ergens gaat eten, kan zoiets erg ongemakkelijk voelen. Maar geloof me: het went.

11. Wees een goede luisteraar als je nieuwe mensen leert kennen. Ben je tijdens een gesprek vooral bezig met de dingen die je zelf wilt zeggen, dan luister je in feite niet en is er geen gesprek.

12. Geef mensen en situaties een eerlijke kans zonder het stemmetje in je hoofd meteen te laten oordelen. in 95% van de gevallen is dit onnodig negatief.

13. Durf te dromen en probeer zo min mogelijk te redeneren, ook al lijkt dit misschien logisch. Redeneren leidt tot gematigdheid, en houdt je als persoon klein en binnen de lijntjes.

14. Het is belangrijk om je ergens thuis te voelen. Continu reizen zonder het hebben van een eigen (tijdelijke) stek kan je het gevoel geven dat je oneindig aan het zwemmen bent.

15. Ontkoppelen van je thuissituatie is misschien eng, maar het zal je een hoop vertellen. Was dat wat je al die tijd deed eigenlijk wel wat je wilde? Zijn de mensen met wie je thuis omgaat de mensen met wie je connect? Je kunt uitzoomen.

16. Echt geluk zit van binnen en is niet van situaties of personen afhankelijk. Toch is het absoluut fijn om te kunnen delen, ook wanneer je een einzelgänger bent.

17. Waak er als einzelgänger voor om werkelijk alles in je eentje te doen en nauwelijks nog contacten te hebben.

18. Hoe mooi de plek waar je bent ook is, er is altijd een reden om je zorgen te maken. Observeer deze zorgen van een afstandje en kom erachter dat ze feitelijk niet bestaan. Of ruimer gezien: we zitten vaak te erg op de details, wat tot overdenken en een vol hoofd leidt. Maar als we uitzoomen merken we grappig genoeg dat er niets of weinig aan de hand is.

19. Wacht niet tot hét perfecte moment, dit is een waanidee. Je zult namelijk zien dat dit moment nooit komt. Voel je iets diep van binnen, ga er dan voor.

20. Soms moet je dingen doen die je niet leuk vindt. Probeer deze dingen met aanvaarding of overgave te doen in plaats van je ertegen te verzetten. Het leven wordt dan een stuk leuker. Dit zal zeker niet altijd lukken, maar bij iedere situatie waar het wel lukt heb je al winst.

21. Ervaringen opdoen en bijzondere mensen leren kennen is het mooiste wat er is en in veel gevallen helemaal gratis. Bezit, daarentegen, leidt doorgaans alleen maar tot meer willen. En het zit ‘m -hoe cliché het ook moge klinken- vaak in kleine dingen. Zo was ik laatst intens gelukkig toen ik zittend op een boomstam bij het strand een mango at, het leek wel snoep zo lekker.

22. Zaken die je in het verleden deed heb je met een reden gedaan. En ja, daar zitten vast ook ‘fouten’ bij. Je hoeft jezelf echter niet -continu- te pijnigen door spijt te hebben.

23. Zonder een open mind zal je weinig leren en slechts je eigen gedachten bevestigen. Zo vertelde m’n Airbnb-eigenaar op Koh Lanta dat in de islam mannen vrouwen geen hand geven uit respect, bijvoorbeeld omdat ze een andere partner hebben. Terwijl ik het in eerste instantie als iets onbeschofts en vrouwonterends zag, vanuit een Westerse bril bekeken. Zo leer je toch anders naar bepaalde dingen te kijken, al kan je er natuurlijk nog steeds een bepaald gevoel bij hebben.

24. Weten is wat anders dan voelen. Je kunt bijvoorbeeld allerlei spirituele boeken lezen en de theorie ‘begrijpen’, maar als je de boodschap niet voelt kom je niet verder. Al is weten wel de eerste stap in het proces.

25. Te veel plannen is niet nodig. De mooiste ervaringen ontstaan in het moment tijdens de acties die dan goed voelen. Aan de andere kant moet je helemaal bepalen hoe je zelf leeft, reist (en plant). Maar toch: houd altijd wat ruimte om flexibel te kunnen zijn.

26. Tegenslagen horen bij het leven, en dus ook bij reizen. Probeer je er niet tegen te verzetten en de situatie te nemen zoals ‘ie is. Zo miste ik een keer mijn vlucht van Kuala Lumpur naar Colombo en werd ik boos op de mensen bij de gate, terwijl het mijn eigen schuld was. Daar leer je weer van. Desondanks vind ik het nog steeds best apart dat ik niet meer het vliegtuig inmocht, terwijl de vliegtuigslurf nog aangesloten was. Maar goed 😉 …

27. Iedereen vertelt vanuit zijn of haar eigen beleving, verbindt hier niet per definitie conclusies aan voor jezelf. Vietnam overslaan, want de mensen zouden er onaardig zijn? Bali skippen vanwege de toeristen? Geen streetfood eten door het mogelijke gevaar? Nieuw-Zeeland te duur? Ontdek het zelf, en je zult merken dat jouw werkelijkheid anders is.

28. Reizen met alleen handbagage scheelt een hoop gedoe op airports. Desalniettemin moet het geen doel op zich worden, iedereen neemt mee wat hij of zij wil. Al kom je er tijdens het backpacken waarschijnlijk wel achter dat je teveel hebt meegenomen. Pak in ieder geval minder in dan je dacht nodig te hebben. Want wat je denkt, is meestal ingegeven vanuit een onnodige drang naar veiligheid.

29. Het is nogal eens verleidelijk om direct op een uitspraak van iemand te reageren, maar doorgaans is het niet de reactie die je diep van binnen had willen geven. Hoe vaak hebben mensen geen spijt van dingen die ze te snel hebben geroepen? Iemand reageerde laatst op een artikel: “Wanneer is het nou eens klaar met die spielerei Robbert?” In eerste instantie had ik zoiets van: wtf? Toen liet ik echter het even bezinken en kwam er een rust over mee heen die zei: het is oké, dit is een wat oudere man die waarschijnlijk niet bekend is met het gegeven dat een blog runnen -en alles wat daarbij komt kijken- ook een business is. Mijn reactie was vervolgens heel anders dan hetgeen ik in eerste instantie wilde zeggen.

30. Probeer anderen niet te overtuigen van hoe jij ergens over denkt. Dit werkt doorgaans alleen maar contraproductief. Iedereen heeft zijn of haar eigen gedachtes op basis van conditioneringen enzovoorts, en dat is oké. Wel kun je zaadjes strooien en kijken wat er gebeurt.

31. Soms is de zee alles wat je nodig hebt. Serieus, ik voel me altijd beter als ik in het verfrissende zoute water gezwommen heb!

32. Reizen laat je de essentie van het leven zien. Zo zal je merken dat je veel minder spullen nodig hebt dan je altijd hebt gedacht. Bij terugkomst zal je waarschijnlijk niet meer zoveel waarde hechten aan materialistische zaken als voor je vertrok.

33. Paradox: hoe meer je bezig gaat met spiritualiteit, hoe meer afstand je voelt van de menigte. En dat terwijl we juist allemaal verbonden zijn met elkaar. Die verbondenheid heb ik met name gevoeld tijdens een Choco Bliss-sessie en de San Pedro-ceremonie in Aljezur. Echt heel bijzonder om te ervaren!

34. Creativiteit ontstaat vooral als je vrij bent van gedachtes en alles zoveel mogelijk laat stromen. En niet wanneer je bezig bent met creatief te zijn, bijvoorbeeld gaat zitten en ‘hoopt’ op creatieve ingevingen.

35. Wees niet bang om anders te zijn dan anderen. Indien we on allemaal hetzelfde zouden gedragen, zou het een saai en voorspelbaar geheel worden. Ik voel me vaak een vreemde eend in de bijt, en dat is oké. En soms best lastig ook!

36. Identificatie met een rol die je speelt leidt op den duur telkens tot negatieve gevoelens. Ik heb bijvoorbeeld de rol van ‘backpacker‘, en daarom zou ik altijd moeten reizen, in hostels slapen en de kroeg ingaan. Het matcht niet met wie ik ben, en dus ontstaat er een identiteitscrisis. Als ik mezelf identificeer met die -of een andere- rol tenminste. En eerlijk: op bepaalde momenten gebeurt dit ook.

37. Ik heb mezelf voorgenomen om situaties zoveel mogelijk ‘vanuit het midden‘ te willen bekijken. Zeker na de afgelopen corona-tijden. Dus niet ‘dit is goed’ of ‘dat is fout’, aangezien dit slechts tot polarisatie en negativiteit leidt. Dat lukt trouwens lang niet altijd, maar het is iets om in de gaten te houden.

38. In iedereen van ons schuilt diep van binnen een kind. En het is niet zo omdat we ouder worden, we geen kind meer mogen zijn. Voel zo nu en dan de blijheid, energie en enthousiasme als je iets doet en beleef het alsof je kind bent. Het is de puurheid van het leven.

39. Je hoeft niet in iedere situatie het onderste uit de kan te halen. Af en toe is het goed om mensen wat te gunnen. Een voorbeeldje: onderhandelen over een product is prima, maar als het je uiteindelijk 50 cent oplevert wat voor de andere partij een meer dan mooie fooi is, waarom zou je het dan persé in je eigen voordeel willen doen uitkomen?

40. Reizen kan je helpen als je een dierbare bent verloren. Wel kan het in eerste instantie lastig zijn om de situatie thuis achter je te laten, zeker wanneer je een langere periode samen hebt gerouwd.

41. Hoe meer je reist, hoe meer je erachter komt dat dingen die in eerste instantie goed of leuk lijken misschien helemaal niet zo goed of leuk zijn. Denk aan het voeren van apen, mooie velden met palmbomen die palmolieplantages blijken te zijn en het rijden op olifanten. Zo vond ik het helemaal geweldig om in Bukit Lawang oog in oog met een orang-oetan te staan, later kwam ik erachter dat dit juist superonnatuurlijk is voor deze mooie beesten.

42. Je waardeert de plekken waar je bent geweest vaak extra erg als je er niet meer bent. Zo zit ik nu op Koh Lanta en moet ik regelmatig aan Lagos in Portugal denken hoe fijn het daar is. Toen ik in Portugal aan het backpacken was miste ik Azië juist best wel erg.

43. Je hoeft geen 10.000 kilometer van huis te gaan om het ‘reisgevoel’ te ervaren. Europa heeft prachtige bestemmingen, laten we blij zijn dat er op relatief korte afstanden zoveel mooie landen liggen om te ontdekken.

44. (Krampachtig) vasthouden aan het verleden en daarnaar verlangen doet je vergeten te leven. Dingen veranderen en zijn niet persé meer hoe ze eerst waren. Zoiets merk je bijvoorbeeld als je met vrienden van vroeger afspreekt en je daarbij een (onbewust) verlangen hebt dat het weer is zoals toen, want het was toen zo fijn. In de realiteit ben je beide veranderd. Je verlangt dus iets wat je diep van binnen eigenlijk niet zoekt.

45. Mensen komen en gaan, hoe moeilijk dat soms ook voelt. Je hoeft niet met iemand om te blijven gaan omdat je hem of haar al 10 jaar of langer kent, al lijkt zoiets de normale gang van zaken. Zeker wanneer je veel reist zal je sneller veranderen dan de mensen thuis.

46. Als je leeft zonder verwachtingen van mensen of bepaalde situaties, wordt het allemaal een stuk fijner.

47. Thuiskomen na een lange reis kan behoorlijk zwaar zijn, maar alle situaties wennen. En de depressieve gedachtes die in het begin door je hoofd gaan? Probeer ze met een korrel zout te nemen.