Bajawa: in vele opzichten een geweldige bestemming

Het is nog vroeg als ik wakker word van geritsel in de struiken naast me. Nadat ik het doek van de ingang van mijn bamboetent opensla, zie ik de zon oprijzen achter de uitgestrekte jungle en het glooiende landschap van Bajawa. Een deken van ochtendnevel hangt laag boven de begroeiing en creëert een mystieke sfeer. Ik word er onmiddellijk stil van. Alsof ik naar een schilderij aan het staren ben. Wat een bizar mooie plek is dit, bijna wonderlijk.

Liefhebbers van cultuur, natuur en een vleugje avontuur opgelet. Ik ga je namelijk alles vertellen over Bajawa, een plaats op Flores gelegen in de bergen, en vooral bekend vanwege de traditionele dorpjes waarmee de regio bezaaid is. Een kijkje in het leven van de dorpsbewoners is voor veel toeristen dé reden om Bajawa te bezoeken. Fascinerend, want ze houden er bijzondere gebruiken op na, waarbij het bovennatuurlijke een grote rol speelt. Het is bovendien net of je er honderden jaren terug in de tijd stapt.

Maar da’s zeker niet het enige wat er te beleven valt.

Zo kun je op een unieke locatie in de hooglanden kamperen. Vanuit je tent kijk je uit op bergen en eindeloze jungle-landschappen. Bovendien liggen er verschillende warmwaterbronnen om ultiem te relaxen. Verder heb je de kans om jezelf fysiek en mentaal uit te dagen door ’s nachts Mount Inerie te beklimmen. En wist je dat de -in mijn ogen- beste koffie van Flores in de heuvels van deze regio groeit?

Het dorp zelf is overigens niet bijster interessant. Toen ik aankwam na een lange reis vanuit Ruteng dacht ik serieus: wat is dit voor nietszeggends hier? Na mijn slaapplek buiten het centrum in de bergen gevonden te hebben, en ik in de dagen erop de pracht van Bajawa ervoer, realiseerde ik me dat die eerste indruk een volstrekt verkeerd beeld gaf.

Al met al is Bajawa voor mij een van de mooiere bestemmingen op Flores, misschien zelfs wel de mooiste. Al vind ik het altijd lastig om een favoriet aan te wijzen, zeker wanneer er nog zoveel boeiende plekken zijn. Fijn is trouwens ook het betrekkelijk koele weer gezien de relatief hoge ligging. Regelmatig zweven de wolken laag over de bergachtige streek, waardoor de setting iets wegheeft van het decor van een spannende film.

In deze uitgebreide Bajawa-gids laat ik je zien wat ik er allemaal heb beleefd en zal ik je handige tips geven, zodat je het maximale uit je verblijf zult halen. Hopelijk ben je net zo enthousiast als ik 🙂 .

Over Bajawa

Bajawa is een dorp op Flores gelegen op 1.100 meter hoogte, en is omgeven door bergen en jungle. Ze ligt krap 140 kilometer ten oosten van Ruteng. Vulkanen, traditionele dorpen, warmwaterbronnen, watervallen en kratermeren wachten op je om ontdekt te worden.

Daarnaast is Bajawa beroemd om de heerlijke koffie en de zogeheten ikat-weeftechniek. In de buurt is verrassend genoeg zelfs een strand te vinden, al zijn stranden eerlijk gezegd niet datgene waarvoor je Bajawa bezoekt.

De mensen die er leven hangen grotendeels het geloof van de Rooms-Katholieke Kerk aan. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Labuan Bajo zie je er maar weinig moslims.

En net als de rest van Flores, Labuan Bajo uitgezonderd, is Bajawa (nog) niet overspoeld door toeristen en kom je in het authentieke Indonesië terecht.

Tuurlijk, in de omringende traditionele dorpen merk je wel dat men zich enigszins aan heeft gepast aan reizigers, door de spulletjes die ze er verkopen. Dit mag echter geen naam hebben, en is niet te vergelijken met bijvoorbeeld Bali. Het bekendste dorp is Bena.

In die dorpjes zie je karakteristieke houten huisjes met daken van stro. En in bijvoorbeeld Bena verkopen sommige bewoners sarongs die ze eigenhandig geweven hebben. Een coole souvenir voor thuis. Let ook op de ‘Ngadu’ en de ‘Bhaga’, respectievelijk de mannelijke en de vrouwelijke totem die je vertellen hoeveel families of ‘clans’ er in het desbetreffende dorpje wonen. Ze symboliseren de voorouders.

Activiteiten en bezienswaardigheden in Bajawa en omgeving

Wat is er te doen in Bajawa? Het is de vraag waarop ik je in dit gedeelte een antwoord ga geven.

Ik zou zeggen pak er iets lekkers te drinken bij en geniet van de tips die ik voor je heb.

Ga kamperen met uitzicht op de sterren

Ken je dat gevoel, jezelf terug te willen trekken in de natuur? Ik had het even helemaal gehad met lawaai-overlast, en toen ik in Bajawa aankwam wist ik een ding meteen zeker: ik hoefde niet zo nodig in het drukke centrum te verblijven. Dus zocht ik naar alternatieven.

Al snel viel m’n oog op Manulalu, een schilderachtige plek verstopt in de bergen, op ongeveer een half uurtje rijden vanaf Bajawa-centrum. En het gave is: ze bieden kampeerplaatsen aan. Er staan bamboetenten met daken van gedroogde bladeren, een soort hutjes eigenlijk. Inclusief elektriciteit. Juist aan zo’n avontuur had ik behoefte.

Ik sprong bij een local achterop en heb in totaal 4 nachten in de tent geslapen. De rust is er zo fijn. Je bent er echt eventjes helemaal uit. Vanuit je tent heb je uitzicht op groen begroeide bergen en ’s avonds word je getrakteerd op een heldere hemel met ontelbaar veel sterren. Als je geluk hebt zie je zelfs de melkweg. De ochtend erop ontwaak je met de opkomende zon voor je. Douchen doe je open air, veel beter kun je je dag niet beginnen.

Mocht je meer comfort zoeken, ze bieden eveneens prima kamers en luxere huisjes om te overnachten. Maar voor het avontuur raad ik 100% de tenten aan. Gelukkig hebben ze een restaurant -Heaven’s Door- want voor de rest vind je er geen eetzaakjes in de buurt.

Voor mij was het kamperen in de natuur een van de piek-ervaringen die ik op Flores heb gehad. Uniek in elk opzicht. De locatie is bovendien super, aangezien je vanuit hier de plekken die ik verderop beschrijf eenvoudig kunt bezoeken en weg van het verkeer bent.

Relax in de Malanage Hot Springs

Hot springs, ik heb er al best wel wat bezocht tijdens mijn reizen. Soms teleurstellend, soms buitengewoon goed. Dit laatste is het geval voor de Malanage Hot Springs in Bajawa. De warmwaterbronnen die je hier aantreft liggen middenin de natuur en zijn een heerlijke spot om te relaxen en jezelf langzaam schoon te weken.

Het fijne aan deze bron is dat er zowel een koude als (zeer) warme kant is. Wanneer je het erg warm hebt gekregen, dan kun je afkoelen in het koudere gedeelte, wat ideaal is. En warm wordt het sowieso, want hoe dichter je bij de stroming gaat zitten, hoe hoger de temperatuur. Op een gegeven moment is het simpelweg te warm om het nog langer uit te houden.

Ik heb er overigens geen toeristen gezien, alleen een stel kinderen dat er aan het spelen was. En uiteraard staarden ze me de hele tijd aan, al was ik daar inmiddels wel aan gewend 😀 . Of ze gingen voor me poseren met de vraag of ik een foto wilde nemen, zoals dit jochie:

Andere heetwaterbronnen in Bajawa zijn de Mangeruda Hot Springs, al vind ik die minder boeiend. Ze worden ook de ‘Soa Hot Springs’ genoemd.

Je hoeft overigens niets te betalen om de Malanage Hot Springs in te mogen. Een donatie wordt niettemin gewaardeerd door de community.

Wandel door het traditionele dorpje Bena (en check eveneens de minder bekende)

Ik zei het al even, Bajawa is met name bekend vanwege de talloze traditionele dorpjes in de regio. De meest bekende hiervan is Bena, liggend aan de voet van Mount Inerie. Ik sprong op de scooter, en via een kort maar verfrissend ritje door de bamboebossen kwam ik aan bij de ingang.

Ondanks de grote bekendheid bleek ik echter de enige toerist die zo rond 12 uur ’s middags dit pittoreske plekje bezocht. Anders dan verwacht heb ik desondanks geen moment een niet-authentiek gevoel aan m’n bezoek overgehouden. Al is men zichtbaar gewend aan buitenlanders.

De adathuizen met rietachtige daken maken indruk. Het is mooi om te zien hoe de mensen hier in alle eenvoudig hun leventje leiden. Er staan tevens bouwwerken in de vorm van een paraplu die mannelijke voorouders voorstellen. Andere monumentjes lijken meer op kleine huisjes en staan symbool voor de vrouwelijke voorouders.

Wat behalve de traditionele woningen en monumenten opvalt, zijn de vele vrouwen die kleurrijke sarongs weven (’tenun ikat’). Een van die vrouwtjes nodigde me uit om bij haar op de veranda te komen zitten, en in gebrekkig Indonesisch kon ik een beetje met haar communiceren. Ze gaf me wat bananen cadeau, en daar was ik blij mee aangezien ik best trek had gekregen. Ik kreeg zelfs het aanbod om de hele tros mee te nemen, maar dit ging me iets te ver.

Vooraleer ik bij Bena naar binnenliep, dronk ik een sterke Vietnamese drip bij Moku Dia. Een klein zaakje pal naast het dorp met verrassend lekkere Arabica-koffie. Echt een aanrader 🙂 .

Wanneer je nog meer traditionele dorpjes wilt bezoeken, neem dan een kijkje in Tololela. Of bij een van de vele andere plekjes in de regio, denk aan Luba, Gurusina, Nage en Belaraghi. Check hiervoor de app Maps.me of vraag een local naar de beste spots.

De toegang tot Bena bedraagt 25.000 IDR.

Hike naar de top van de Inerie-vulkaan

De grootste uitdaging in Bajawa is ongetwijfeld de hike naar de 2.245 meter hoge top van Gunung Inerie, de plaatselijke vulkaan die je vanaf Heaven’s Door bij Manulalu boven alles en iedereen ziet uittorenen. Als je rustig aan doet, loop je in zo’n 3 uur naar het hoogste punt. Je staat daar vervolgens boven de wolken en ziet de zon langzaam opkomen. Het uitzicht is fenomenaal. Reisgenoten die ik eerder had leren kennen, waren de avond voor mij gegaan en lieten mijn mond openvallen van verbazing:

Zij spraken over de beste vulkaan die ze ooit hadden beklommen, met al enige ervaring op zak.

Ik kan je wel zeggen dat de wandeling naar boven nogal zwaar is. Het pad is vaak zanderig en glad en je krijgt te maken met behoorlijk steile stukken. Zonder gids gaan is in ieder geval niet aan te raden, ik spreek uit ervaring. En wanneer je dit toch doet, ga dan tenminste met iemand anders.

Ik ben namelijk overdag in m’n eentje gegaan en kwam uiteindelijk vast te zitten op een stuk wat te gevaarlijk was om door te gaan. Voor me zag ik een lading losse steentjes vermengd met zand, de helling was zeer steil en er waren niet of nauwelijks punten om me aan vast te houden. Desondanks deed ik toch een poging, al bleek deze weinig succesvol. Ik koos daarom eieren voor m’n geld en ben teruggegaan. Achteraf werd duidelijk dat ik verkeerd zat, dit zeiden twee gidsen tegen me toen ik ze de foto liet zien van het stuk waar ik niet meer verder kon.

Toch, ondanks de gedwongen keuze om om te keren, gaf het alleen op deze berg zijn me een overweldigend gevoel. Je hoort werkelijk niets, hoogstens een paar tjilpende vogeltjes. Het is een echt avontuur en het voelt enigszins magisch als je daar helemaal alleen op die vulkaan staat.

Wandel naar het viewpoint van het Wawo Muda Lake

Ken je de Kelimutu-vulkaan met de drie betoverende kratermeren, een must-see op Flores? Het Wawo Muda Lake nabij Bajawa wordt ook wel de ‘mini-Kelimutu’ genoemd, vanwege twee kleine vulkanische meertjes.

Nu zeg ik je eerlijk dat Wawo Muda het qua schoonheid in de verste verte niet haalt bij de Kelimutu-vulkaan, al is het absoluut een coole spot om op je lijstje te noteren. De bosrijke omgeving is namelijk erg mooi, helemaal wanneer je naar het uitkijkpunt wandelt. Daar kijk je uit op het groen en de dampende meren met hun geeltinten.

Neem een duik bij de watervallen

Rond Bajawa vind je meerdere (bescheiden) watervallen die leuk zijn om heen te gaan.

In het gehucht Ogi ligt bijvoorbeeld Air Terjun Ogi, een hoge en krachtige waterval in de jungle die een minuut of twintig rijden is vanuit Bajawa. De weg voert je langs schilderachtigee rijstvelden. Vervolgens bereik je ‘m door nog 10 minuten te wandelen.

Op ongeveer 40 minuten rijden van Bajawa-centrum ligt de mooie Air Terjun Padhawatu. Deze waterval bestaat uit twee slierten water met ervoor een stenen brug. De wandeling erheen is gemakkelijk, aangezien er een trap is aangelegd.

Daar niet ver vandaan vind je de minder bekende Soatoga Waterfall. Het water stort hier van een duizelingwekkende hoogte in een poel, een fijne plek om lekker te verkoelen.

Verder is er Air Terjun Waeroa, een waterval vlakbij Manulalu die vanaf een reusachtige klif naar beneden klettert. Al is ‘ie knap lastig te bereiken. De ligging in een kloof zorgt voor een uitdagende klim, denk dus niet dat het een makkie wordt. Het uitzicht vanaf boven op deze krachtpatser is desondanks fenomenaal. De grauwe kleur van de rotsen en de groene begroeiing die een fotogenieke match vormen, dragen daar zeker aan bij.

Je betaalt telkens 20.000 IDR bij de ingang van de watervallen.

Ga op zoek naar Ena Bhara Beach

Ik had gehoord dat er op ongeveer een uur ten zuiden van Bajawa een mooi strand te vinden is. De weg erheen is afwisselend goed en slecht. sommige delen zijn niet veel meer dan een zandbak, terwijl je even later op vrij goed asfalt rijdt. In het begin kom je door een prachtige omgeving met aan beide kanten van de weg veel groen en lange bamboebomen.

Verder passeer je allerlei dorpjes met locals die je enthousiast begroeten en toejuichen. “Hey miss” hoor je het vaakst, of je nu een man of vrouw bent. Ik moest er telkens weer om lachen 😀 .

De zoektocht naar het strand -Ena Bhara Beach- bleek een inspannende. Sommigen lekker er nog nooit van te hebben gehoord, terwijl iemand anders me totaal de verkeerde richting instuurde.

Een andere naam voor deze baai is ‘Pasir Putih’, wat vrij vertaald ‘wit zand’ betekent. Toen ik na verschillende aanwijzingen eindelijk bij het strand arriveerde, vond ik het desondanks weinig bijzonders. De naam ‘wit zand’ schept natuurijk verwachtingen, alleen zo wit was het in werkelijkheid niet. Door het ver teruggetrokken water kon ik ook geen verfrissende duik nemen. De stranden rond Maumere en in Koka Beach zijn wat mij betreft indrukwekkender.

Check de spectaculaire zonsondergang vanaf Wolobobo Hill

Een local had me getipt om naar Wolobobo Hill te gaan, om daar de zonsondergang te bewonderen. Vanuit Manulalu bleek het nog een behoorlijk avontuurlijk ritje. De weg telt namelijk tig bochten waardoor snelheid maken ronduit gevaarlijk is. Maar geloof me, als je eenmaal boven bent aangekomen zal je niet teleurgesteld zijn.

Toen ik van de parkeerplaats naar het viewdeck liep, strekte zich een zee aan wolken voor me uit. Ik had niet verwacht dat ik zo hoog zou zitten. Geweldig. Behalve de wolken zie je overal jungle, de lichtjes van Bajawa, Mount Inerie, Mount Ebulobo en de opmerkelijk gevormde Batu Jaramasih liggen.

En wanneer de zon vervolgens langzaam zakt, ontstaat er een intense kleurenmix waardoor het allemaal nog een tikkeltje spectaculairder wordt.

Neem wel een vest mee, want als de avond valt wordt het koud. In korte mouwen rijden is dan een lichtelijke hel, ik heb het zelf meegemaakt.

Je kunt Wolobobo Hill trouwens ook bezoeken tijdens de zonsopkomst.

Ze vragen 5.000 IDR en soms 10.000 IDR om toegang te krijgen.

Welke eet- en drinktentjes in Bajawa zijn aanraders?

Een leuke en vooral mooie spot om een hapje te eten is bij Heaven’s Door Bar & Restaurant, behorende bij het al genoemde Manulalu Bed and Breakfast. Ze hebben er een restaurant met een weergaloos uitzicht op de bergen. Vlakbij ligt eveneens de Manulalu Panorama, stop daar zeker eventjes voor een foto. Overigens betaal je hier wel meer dan bij de warungs in het dorp, al wil je deze plek niet gemist hebben.

Bajawa Family Resto is een van de betere restaurants met betaalbare prijzen. Behalve Indonesisch staan er tal van Westerse gerechten op het menu, bijvoorbeeld biefstuk met friet.

Zoek je een authentieke lokale spot waar je voor een habbekrats dingen als ‘nasi goreng’ en ‘nasi campur kunt eten’? Dan moet je een kijkje nemen bij de Bajawa Food Corner. Het is er bovendien gezellig met de vele inwoners die er komen.

Ook Warung Makan Margojoyo is een ware aanrader voor local food trouwens. Klein maar fijn zijn de woorden die bij deze schattige warung passen.

Trek in noodles, soep of ‘bakso’, de balletjes -veelal van kip en deeg- waar Indonesiërs zo dol op zijn? Check dan Bakmie Ayam Bareta.

Uiteraard noem ik nog een paar goede koffiespots voor je. Bajawa-koffie is zoals ik al zei heerlijk en beroemd in Indonesië (en daarbuiten). Lekosoro Coffee Shop en het eerdergenoemde Heaven’s Door Bar & Restaurant zijn twee aanraders. Ook is Moku Dia naast Bena top. Het is een schattig en klein café met intense drip-koffie. Verder zie je weinig koffiebars zoals in bijvoorbeeld Labuan Bajo, het heeft er simpelweg mee te maken dat Bajawa niet zo ontwikkeld is. Laten we dat vooral zo houden 🙂 .

Waar in Bajawa raad ik je aan om te overnachten?

Je hebt grofweg twee keuzes: of je boekt je slaapplek in het dorp of erbuiten, veelal in de bergen. Heel veel accommodaties zijn er niet, hostels ontbreken bijvoorbeeld.

Manulale is qua locatie nauwelijks te verslaan. Ik vertelde het je al even, ik sliep er in een bamboetent middenin de bergen. Die bieden ze op het moment online helaas niet aan. Wel hebben ze luxere huisjes en goedkopere cottages om te slapen.

Een typische spot voor backpackers in het centrum is het Cinnamon Guest House. Hier vind je basic maar prima kamers voor relatief weinig, met zowel eigen als gedeelde badkamers.

Arnolds Familly Homestay is een andere homestay die geliefd is onder budgetreizigers.

Heb je iets meer te besteden en zoek je een hotel? Bij het Bajawa-Roo Hotel krijg je waar voor je geld.

Voor meer luxe is het reeds aanbevolen Manulalu Jungle de enige optie in de streek.

Hoeveel dagen raad ik je aan om in Bajawa te blijven?

Ik raad je aan om in elk geval 3 volle dagen in Bajawa te blijven, wil je Bajawa écht ervaren en de belangrijkste bezienswaardigheden van de regio bezoeken. Mount Inerie, Bena en eventueel andere dorpjes, warmwaterbronnen en gewoonweg lekker spontaan rondrijden.

2 dagen is evengoed mogelijk, al gaat het er dan allemaal wat gehaaster aan toe. Bovendien is reizen meer dan slechts must-sees aftikken, als je het mij vraagt tenminste.

Zelf ben ik er overigens 6 dagen gebleven, ik had het er simpelweg enorm naar m’n zin en vond het toeren op de scooter super om te doen.

Hoe zit het met transport in Bajawa?

Om Bajawa te verkennen heb je twee mogelijkheden: of je huurt een scooter of je gaat met een chauffeur op pad.

Scooters huur je voor bedragen tussen de 100.000 IDR en 150.000 IDR per dag. Wel wil ik je wijzen op de risico’s, die vooral van toepassing zijn indien je geen motorrijbewijs hebt. Lees daarom deze gids door.

Voor een chauffeur die je met de auto langs diverse plekken rijdt moet je aan 700.000 IDR per dag denken.

Korte ritjes kun je per ‘ojek’ regelen, mocht je zelf geen scooter willen rijden. Dit zijn motorbike-taxi’s die je voor 10.000 IDR naar je bestemming brengen.

De apps Grab en Gojek hebben in Bajawa geen nut, omdat er geen chauffeurs in de buurt zijn. Je kunt het er altijd even op wagen natuurlijk.

Wat is de beste reistijd voor Bajawa?

Mei tot en met oktober, het droogseizoen, is de beste reisperiode om naar Bajawa af te reizen.

De regentijd loopt van november tot en met april, het is dan inderdaad een stuk natter al kleuren de landschappen extra mooi groen.

Ikzelf was in september in Bajawa en heb uitstekend weer gehad, met hier en daar een stevige hoosbui.

Hoe kom je in Bajawa?

Op Flores rijden kleine busjes van Gunung Mas naar vrijwel iedere bekende bestemming, zo ook naar Bajawa.

Vanuit Labuan Bajo duurt het ongeveer 10 uur met de minibus. Vertrek je in Ruteng, dan is 5 uur de reistijd om rekening mee te houden. Reis je vanuit de Riung-eilanden? Reken in dat geval op 4 uur reistijd. Vanuit Moni, nabij de Kelimutu-kratermeren, duurt de trip 6 uur.

Een andere optie die je hebt is om je per taxi te laten droppen. Je bent dan uiteraard wel meer kwijt, al is de reistijd korter en het comfort beter. Denk aan 500.000 IDR voor 2 uur.

In de buurt is trouwens ook een klein vliegveld (BJW), en vanuit Labuan Bajo gaan er dagelijks vluchten naartoe (45 minuten reistijd).

Vervolg je reis naar Ruteng of Moni

Indien je richting het oosten reist is Moni een aanrader om een paar dagen te verblijven. Je hebt hier onder andere de schitterende kratermeren van Kelimutu om te bezoeken.

Ga je de andere kant op, dan adviseer ik om naar Ruteng te gaan. Je vindt er schitterende rijstterrassen en een mooie waterval.

Indien je liever een pakketreis boekt waarbij je gehele rondreis op Flores tot in de puntjes geregeld is, dan is Local Guides een aanrader om te boeken. Ze bieden reizen aan variërend van 3 tot 6 dagen, uiteraard met Bajawa als een van de hoogtepunten.

Heb je een leuke route voor Flores nodig?

Ben je bezig met het uitstippelen van je reis op Flores? Deze veelzijdige route is een leuke om te volgen, uiteraard komt ook Bajawa erin voor.

Voor meer routes op Flores en de rest van het prachtige Indonesië, adviseer ik je om de door mij ontwikkelde Backpackgids Indonesië aan te schaffen. Behalve een hoop routes vind je hierin waardevolle insider-tips, hidden gems, de mooiste plekjes en handige transportschema’s. Ik heb er maandeling met volle bevlogenheid en passie aan gewerkt 🙂 .